KONSTYTUCJA WLNP
Spis
WIELKIE ŚWIATŁA I WIELCY URZĘDNICY
WSTĘP
My, Wolnomularstwo Polskie, reprezentowane przez Wielką Lożę Narodową Polski, wyrazicielkę woli SS∴ i DD∴ LL∴ symbolicznych na Wschodzie Polski, dnia 27 miesiąca drugiego roku Prawdziwego Światła 5928, a dnia 27 kwietnia 1928 roku ery światowej, pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴ Stanisława Stempowskiego, w Składzie Świateł i Urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż Uchwalamy
i stanowimy:
1. Jako regularnie uprawomocnieni rzecznicy i wyraziciele myśli i woli pospólnej wolnomularstwa polskiego uznajemy siebie za ciało do ukonstytuowania czynności architektonicznych Wschodu Polskiego zarówno siłą formalnych uprawnień jak i moralnego autorytetu należycie powołane. Uznajemy budownictwo nasze jako ciąg dalszy prac naszych braci, którzy w drodze ku wieczystemu światłu nas wyprzedzili, a którym sądzone było żłobienie szlaków wolnomularstwa polskiego wbrew zaborczym wysiłkom obcej przemocy. Stwierdzamy wreszcie i przyjmujemy, że Wolnomularstwo Polskie przynależy do obrządku szkockiego dawnego uznanego. W myśl powyższych założeń poddawszy ściślej rewizji Konstytucję Wolnomularską na ziemiach Polski dnia 26 miesiąca dwunastego, roku prawdziwego światła 5783, a dnia 26 lutego roku 1784 ery światowej promulgowaną, i zespoliwszy świetne jej tradycje z właściwym Wolnomularstwu Wszechświatowemu poczuciem przemian dziejowych i wynikłych stąd zbiorowej myśli przeobrażeń, – tę oto Konstytucję Wolnomularstwa Polskiego utrwalamy jako kamień węgielny polskiego budownictwa.
2. Spełniając nakaz Konstytucji, uchwalonej dnia 27 kwietnia 1928 roku ery światowej, wyrażony w jej Art. 258, Wielka Loża Narodowa Polski, dnia 17 grudnia 1931 roku ery światowej zebrana, pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴Jana Mazurkiewicza, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż – przystąpiła do jej rewizji. Oddając hołd jej twórcom, uznała jej nienaruszalne podstawy nadal za kamień węgielny polskiego budownictwa i dokonała pracy pierwszego jego ociosania przez uchwalenie Konstytucji w następującym nowym jej brzmieniu:
3. Działając na mocy przepisu Art. 116 i 117 Konstytucji, Wielka Loża Narodowa Polski dnia 28 czerwca 1997 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴ Janusza Maciejewskiego, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy drugiego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
4. Działając na mocy przepisu Art. 116 i 117 Konstytucji, Wielka Loża Narodowa Polski dnia 24 czerwca 2000 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴ Tadeusza Cegielskiego, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
5. Działając na mocy przepisu Art. 122 Konstytucji, Wielka Loża Narodowa Polski dnia 10 grudnia 2005 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴Ryszarda SICIŃSKIEGO, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
6. Działając na mocy przepisu Art. 122 Konstytucji, Wielka Lożą Narodowa Polski dnia 23 czerwca 2007 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴Marka Złotka-Złotkiewicza, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
7. Działając na mocy przepisu Art. 115 Konstytucji, Wielka Lożą Narodowa Polski dnia 25 czerwca 2016 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴ Jacka Klocka, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
8. Działając na mocy przepisu Art. 115 Konstytucji, Wielka Lożą Narodowa Polski dnia 24 czerwca 2017 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴Jacka Klocka, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
9. Działając na mocy przepisu Art. 115 Konstytucji, Wielka Lożą Narodowa Polski dnia 22 czerwca 2019 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴ Jacka Klocka, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
10. Działając na mocy przepisu Art. 115 Konstytucji, Wielka Lożą Narodowa Polski dnia 14 grudnia 2019 roku ery światowej zebrana pod młotkiem Najczcigodniejszego Wielkiego Mistrza Br∴Jacka Klocka, w składzie świateł i urzędników Wielkiego Warsztatu oraz Czcigodnych i Deputowanych Lóż przystąpiła do jej kolejnej rewizji. Utrzymując podstawowe zasady Konstytucji dokonała pracy kolejnego jej ociosania przez uchwalenie ustawy Mularstwa Polskiego w następującym brzmieniu:
Część I ZASADY OGÓLNE
Art. 1. Wolnomularstwo Polskie, zgromadzone w Wielkiej Loży Narodowej Polski, stanowi potęgę niezawisłą, rządzącą się jedynie:
a) brzmieniem niniejszej Konstytucji,
b) tradycją Wolnomularstwa Polskiego i Wszechświatowego – w zakresie obrzędowości i ceremoniału,
c) powziętymi w granicach niniejszej Konstytucji uchwałami Wielkiej Loży Narodowej Polski oraz dekretami i zarządzeniami Wielkiego Mistrza i Wielkiego Warsztatu,
d) tymi uchwałami międzynarodowych zrzeszeń wolnomularskich, które zostaną przyjęte przez Wielką Lożę Narodową Polski.
Art. 2. WLNP wobec życia światowego i władz państwowych reprezentowana jest przez swój sądownie zatwierdzony statut. Statut ten jest tłumaczeniem zasad niniejszej Konstytucji na język światowy. Konstytucja niniejsza w rozumieniu języka światowego jest regulaminem WLNP.
Art. 3. Fundamentem wolnomularstwa jest wiara w Siłę Najwyższą, nazywaną Wielkim Budownikiem Wszechświata. Ujmując w pojęciu Wielkiego Budownika Wszechświata pierwiastek wierzeń ludzkich, dotyczących podstawowych zasad bytu kosmicznego i moralnego, szanując i respektując przynależność wyznaniową swoich członków, Wolnomularstwo Polskie odstępuje od Jej ściślejszych określeń i zabrania na terenie Lóż wszelkich sporów i dyskusji na tematy wyznaniowe.
Art. 4. Zasady jakimi kieruje się wolnomularstwo utrwalone są między innymi w „Dwunastu Zasadach Wolnomularzy Regularnych” stanowiących załącznik do Konstytucji. Wśród praw, którymi kieruje się wolnomularz, wyróżnia się kanon „poznaj siebie” i „kochaj twego bliźniego jak siebie samego”.
Art. 5. Wolnomularstwo jest wolnym związkiem ludzi zależnych tylko od ich własnego sumienia, którzy zobowiązują się wprowadzać w życie ideały pokoju, miłości, braterstwa i tolerancji. Wolnomularze uczą się w lożach:
− kochać Ojczyznę, podporządkować się jej prawu, szanować konstytucyjne władze;
− szanować pracę w każdej formie, uważać ją za główny obowiązek istoty ludzkiej, obowiązek, który ją umacnia i czyni lepszą;
− rozpowszechniać zasady wolnomularstwa słowem, przykładem, pismem i w każdy użyteczny sposób;
− pamiętać, że Wolnomularz winien zawsze wspierać i chronić swoich Braci, nawet za cenę własnego życia;
− zachować spokój, rozwagę i całkowite panowanie nad sobą we wszystkich okolicznościach zawodowych i życiowych.
Art. 6. Wolnomularstwo Polskie nie bierze udziału w życiu politycznym Ojczyzny, ani też nie dopuszcza dyskusji politycznych w Lożach, podległych jego władzy.
Art. 7.Nie narzucając Braciom żadnych wierzeń religijnych, ani poglądów politycznych i żadnych im nie wzbraniając, Wolnomularstwo Polskie wymaga, aby były one szczere i nie sprzeciwiały się jego podstawowym założeniom.
Art. 8. Wychodząc z zasad wolności, równości i braterstwa oraz sprawiedliwości społecznej, Wolnomularstwo Polskie dąży do wcielenia tych zasad nie tylko w stosunkach wewnątrz Zakonu, ale i w życiu publicznym własnego kraju i ludzkości całej. Dążąc do naprawy stosunków pomiędzy ludźmi, narodami i państwami, Wolnomularstwo Polskie wierzy, iż nieustanna praca Wolnych Mularzy nad doskonaleniem samych siebie jest pierwszym i bezwzględnym nakazem na drodze do osiągnięcia tego celu. Za niezbędny warunek doskonalenia się Wolnomularstwo Polskie uznaje dążność do wiecznego postępu w myśl zasad powyższych i przy stałym przestrzeganiu tolerancji zapatrywań odmiennych, nie sprzecznych jednakże z podstawowymi ideałami wolnomularskimi.
Art. 9. Wolnomularstwo Polskie dąży do rozpowszechnienia międzynarodowych zrzeszeń wolnomularskich i w pracach tych zrzeszeń jak najczynniejszy udział sobie nakazuje.
Art. 10. Wolnomularstwo Polskie, pod rządem Wielkiej Loży Narodowej Polski skupione, nie uznaje na terenie Rzeczypospolitej Polskiej żadnych innych symbolicznych formacji wolnomularskich, które by od Wielkiej Loży Narodowej Polski były niezależne. Tylko uczestnik Loży podległej Wielkiej Loży Narodowej uznawany jest przez nią za regularnego Wolnego Mularza polskiego.
Art. 11. Ideowe zasady Wolnomularstwa nie stanowią tajemnicy. Jawność publiczna wolnomularskiego bytu i uchwał wolnomularskich zależna jest od woli Wielkiej Loży Narodowej Polski. Jedynie rytuał wolnomularski jest dla światowych tajny po wsze czasy. Wolnomularz zobowiązany jest zachować absolutną dyskrecję, co do przynależności Braci do WLNP, wobec osób światowych.
Art. 12. Symboliczne Wolnomularstwo Polskie obejmuje władzą swoją trzy stopnie: Ucznia, Czeladnika i Mistrza.
Część II WOLNY MULARZ
Art. 13. Wolnym Mularzem polskim może zostać każdy, kto nosi w sobie poczucie godności ludzkiej, oparte nie tylko na dojrzałym rozumieniu prawdy i szlachetnym odczuciu dobra, ale także na dążeniu do nieustannego doskonalenia się.
Art. 14. Wartość światowego, którego wola braci do Zakonu wprowadzić zamierza, oceni mądrość braci zgromadzonych w „Sprawiedliwych i Doskonałych” Lożach.
Art. 15. Wolnym Mularzem może zostać światowy dopiero po ukończeniu dwudziestego piątego roku życia. Wyjątek czyni się dla synów Wolnych Mularzy w stopniu Mistrza, którzy mogą być inicjowani po ukończeniu dwudziestego roku życia, jednakże przed dwudziestym piątym rokiem życia nie mogą osiągnąć stopnia Mistrza. Każdy z Braci może przybrać imię zakonne, którego używać może dla zachowania dyskrecji na zewnątrz.
Art. 16. Przyjęcie światowych do Zakonu odbywa się w trybie inicjacji, nakazanych przez Księgę Rytów. Inicjacja odbyć się może jedynie po trzykrotnym głosowaniu w Loży i po zatwierdzeniu kandydatury przez Wielki Warsztat na wniosek Warsztatu Loży.
Art. 17. Dwaj Bracia w stopniu Mistrza, jako poręczyciele zgłaszają kandydaturę światowego w Loży.
Art. 18. Światowy podlega trzem głosowaniom przed jego przyjęciem do zakonu; przynajmniej drugie i trzecie jest tajne, przy pomocy czarnych i białych gałek.
Art. 19. Przed drugim i trzecim głosowaniem Loża prowadzi dochodzenie inwestygacyjne i wysłuchuje Brata Eksperta.
Art. 20. Gdyby przy głosowaniu w Loży kandydatura światowego otrzymała więcej niż dwie czarne gałki, zostanie ona niezwłocznie zawieszona i ponowne jej zgłoszenie nastąpić może nie wcześniej niż po upływie jednego roku.
Art. 21. W razie otrzymania przez światowego przy głosowaniu jednej lub dwu gałek czarnych, Czcigodny Loży wzywa tych Braci, którzy przeciwstawili się przyjęciu światowego, aby zwierzyli mu, po zakończeniu prac, poufnie przyczyny ujemnego głosowania. Mądrość Czcigodnego na następnym spotkaniu rozstrzyga o uznaniu tych przyczyn za ważne lub za nie dość ważne w życiu mularskim. Sprzeciwy Braci, którzy na wezwanie Czcigodnego nie zwierzyli mu przyczyn ujemnego głosowania, mogą być przez Czcigodnego uznane za niebyłe.
Art. 22. Światowy, który próbę potrójnego głosowania pokonał, i który w drodze inicjacji wypełnił przysięgę w Księdze Rytów przewidzianą, staje się Bratem. Spadają nań wszelkie ciężary i obowiązki, wolą braterstwa i na zasadzie braterskiego współżycia ustanowione. Nabytą przez inicjację godność wolnomularską Brat utracić może jedynie w wypadkach w niniejszej Konstytucji przewidzianych; nawet jego śmierć fizyczna jest tylko przejściem do Wiecznego Wschodu.
Art. 23. Afiliowanym w Loży może być Brat, który uprzednio do jednej ze Sprawiedliwych i Doskonałych Lóż polskich należał. Afiliowanie Braci, którzy należeli do regularnych Lóż obcych, odbyć się może jedynie za uprzednim przyzwoleniem Wielkiego Warsztatu. Ci z Braci, którzy należeli do Lóż nieuznanych za regularne, traktowani są jak profani – jednakże za uprzednim przyzwoleniem Wielkiego Mistrza mogą być poddani rytuałowi regularyzacji.
Art. 24. Głosowanie w Loży nad afiliacją odbywa się jednokrotnie trybem głosowania tajnego. O afiliacji stanowi zwykła większość głosów. Brat afiliowany składa przysięgę na wierność regulaminowi i uchwałom Loży oraz na uległość i posłuszeństwo jej władzom.
Art. 25.
1. Brat, który wystąpił z Loży lub został uśpiony, pozostaje w stanie czasowego uśpienia, z którego może być obudzony bądź w drodze powrotu do Loży, bądź przez afiliację do innej, za zgodą Wielkiego Warsztatu. Jeśli to nie nastąpi w ciągu roku, uśpienie staje się bezterminowym.
2. Loża, corocznie, na posiedzeniu odbytym na końcu roku masońskiego weryfikuje swój skład.
3. Loża wnioskuje by Wielki Warsztat uśpił Braci, którzy nie brali czynnego udziału w pracach, lub nie opłacali składek. O swym wniosku do Wielkiego Warsztatu Loża powiadamia Brata, którego sprawa dotyczy, umożliwiając mu ustosunkowanie się do wniosku. Wielki Warsztat w ciągu dwóch miesięcy podejmuje decyzję, po ewentualnym wysłuchaniu Brata, którego wniosek dotyczy.
4. Czcigodny może zawiesić Brata z powodu oczywiście niewłaściwego postępowania i skierować sprawę do Trybunału. Od decyzji o zawieszeniu przysługuje Bratu odwołanie do Wielkiego Warsztatu.
Art. 26. Wystąpienie z Zakonu jest każdemu z Braci dozwolone. Nie zwalnia to jednak od obowiązku dochowania tajemnic Zakonu. Ponowne wstąpienie odbyć się może jedynie po wykonaniu warunków wymaganych do inicjacji. Uznanie uprzednio osiągniętych stopni nastąpić może w wyjątkowym wypadku na mocy decyzji Wielkiego Mistrza.
Art. 27. Obowiązki Wolnego Mularza polskiego w życiu zakonnym są następujące:
a) wierność zasadom naczelnym Zakonu,
b) posłuszeństwo jego władzom,
c) czynny współudział w pracach macierzystej Loży,
d) wykonywanie uchwał Loży macierzystej oraz Wielkiej Loży Narodowej Polski i zarządzeń Wielkiego Warsztatu,
e) udział w świadczeniach materialnych, nakazem Loży macierzystej lub Wielkiej Loży Narodowej Polski określonych.
Art. 28. WLNP zakazuje Braciom udziału w rytualnych pracach nieregularnych zgromadzeń, uważających się za wolnomularskie.
Art. 29. Inicjowany wkracza w zakres prac wolnomularskich w stopniu Ucznia, Afiliowany zaś w stopniu, który w Loży macierzystej mu przysługiwał.
Art. 30. Stopień Czeladnika osiągnięty być może nie wcześniej niż w rok od wstąpienia do Zakonu, zaś stopień Mistrza – nie wcześniej niż dwa lata po osiągnięciu stopnia Czeladnika, chyba że Wielki Mistrz postanowi inaczej.
Art. 31. Żadnemu z Braci nic wolno zabiegać o podniesienie płacy.
Część III LOŻA
Art. 32. Loża jest miejscem architektonicznej pracy i ogniskiem życia braterskiego uczestników. Skupienie duchowe, szczerość, braterska miłość i tolerancja znamionują bieg jej pracy. W Loży są obecne na Ołtarzu Trzy Wielkie Światła Wolnomularstwa: Księga Praw, którą w naszej Obediencji jest zazwyczaj Biblia, oraz Węgielnica i Cyrkiel.
Art. 33. Dziedzina prac Loży jest pozostawiona jej decyzji. Jedynie nieczynność Loży powoduje interwencję Wielkiego Warsztatu.
Art. 34. Loża zgromadza się przynajmniej raz na miesiąc w terminach zaplanowanych i podanych do wiadomości Wielkiego Sekretarza. Odbycie prac Loży poza zaplanowanymi wymaga powiadomienia Wielkiego Sekretarza w terminie do 3 dni przed odbyciem spotkania. Na wniosek Loży WW może wyrazić zgodę aby Loża mogła zgromadzać się rzadziej niż raz w miesiącu.
Art. 35. Loże, w których skład wchodzą Bracia wszystkich trzech stopni, pracują w stopniu Ucznia.
Art. 36. Na posiedzeniach rytualnych Lóż uczniowie nie mają prawa głosu zarówno w głosowaniu jak i dyskusji.
Art. 37. Na każdym zebraniu wolnomularskim decyzje w zasadzie zapadają względną większością głosujących jawnie członków, chyba że Konstytucja przewiduje inaczej. Jeżeli choć jedna osoba zażąda głosowania tajnego, głosowanie będzie tajne. W razie równej ilości głosów, decyduje głos Czcigodnego Mistrza. Nie wolno wstrzymać się od głosu.
Art. 38. Czcigodnym Lóż przysługuje prawo zwoływania, niezależnie od zwykłych zgromadzeń Lóż w stopniu Ucznia, także zgromadzenia bez udziału Uczniów, które pracuje wówczas w stopniu Czeladnika, bądź też zgromadzenia jedynie w składzie Mistrzów, które pracuje wówczas w stopniu Mistrza.
Art. 39. Każda Loża może rządzić się własnym regulaminem, opartym na Konstytucji, zatwierdzonym przez Wielki Warsztat.
Art. 40. Każda Loża posiada kolejny numer i odrębne miano. Loża otrzymuje od Wielkiego Warsztatu patent erygacyjny.
Art. 41.
1. Sprawiedliwą i Doskonałą może być jedynie Loża, w której skład wchodzi przynajmniej siedmiu Braci, w tej liczbie przynajmniej pięciu w stopniu Mistrza i dwu w stopniu Czeladnika. Tylko tak zwołana loża może pracować rytualnie i podejmować decyzje.
2. Doskonałą może być jedynie Loża, w której skład wchodzi przynajmniej siedmiu Braci, w tej liczbie przynajmniej trzech w stopniu Mistrza. Tak zwołana Loża może pracować rytualnie, wszakże bez prawa podejmowania decyzji.
Art. 42. Nowa Loża może powstać jedynie na mocy uchwały Wielkiej Loży Narodowej Polski, powziętej z inicjatywy przynajmniej siedmiu Mistrzów;
a) bądź drogą założenia nowej,
b) bądź drogą podziału istniejącej Loży, na zasadach przez Zgromadzenie Loży uchwalonych.
Art. 43. Loża istnieć przestaje:
a) gdy się sama rozwiąże,
b) gdy uchwałą Wielkiej Loży Narodowej Polski zostanie uśpiona.
Art. 44. Rozwiązanie się Loży nie zależy od większości jej członków. Gdy bowiem część Braci, w składzie dla istnienia Loży wystarczającym (Art. 42), zechce prace dalej prowadzić, przysługuje im do tego prawo.
Art. 45. Uśpienie Loży uchwałą Wielkiej Loży Narodowej nastąpi:
a) w razie nieposłuszeństwa Loży prawom i władzom Zakonu,
b) w razie nieczynności Loży, o zaistnieniu której decyduje Wielki Warsztat,
c) w razie zmniejszenia się liczby jej członków do stanu, który pociąga za sobą jej niedoskonałość.
Art. 46. Z chwilą rozwiązania się Loży, lub jej uśpienia, wszyscy jej uczestnicy przechodzą w stan uśpienia chyba, że są jednocześnie członkami innej loży. Mogą być poszczególni z nich obudzeni decyzją Wielkiego Warsztatu, a wtedy zyskują prawo do afiliacji w innych Lożach. Jeżeli to nie nastąpi w ciągu roku, przechodzą w stan uśpienia bezterminowego.
Art. 47. Organami Loży są:
a) Zgromadzenie Loży,
b) Czcigodny Mistrz,
c) Warsztat Loży (Czcigodny, Światła i Urzędnicy),
d) Delegaci do WLNP.
Art. 48. Zgromadzenie Loży jest ciałem, stanowiącym o jej życiu i pracach. W szczególności do Zgromadzenia Loży należą:
a) inicjacje,
b) afiliacje,
c) regularyzacje,
d) wybory na stanowiska Świateł, Urzędników, Delegatów
i kandydatów na Sędziów Trybunału,
e) zarządzanie funduszami Loży.
Art. 49. Fundusze Loży składają się:
a) z miesięcznych składek członków,
b) ze składek za inicjację i podwyższenie płac,
c) z innych wpływów nadzwyczajnych.
Art. 50.
Rytualne Zgromadzenie Loży odbyć się może w obecności siedmiu przynajmniej Braci, pod młotkiem Czcigodnego Loży lub byłego Czcigodnego.
Art. 51. Wybory na stanowiska Świateł, Delegatów, Urzędników są dokonywane raz do roku. Wybór kandydatów na Sędziów jest dokonywany raz na trzy lata. W razie opróżnienia któregokolwiek urzędu lub nie wywiązywania się z obowiązków, Czcigodny Mistrz powołuje zastępcę lub zawiesza w czynnościach i powołuje zastępcę.
Art. 52. Światłami Loży są: Czcigodny Mistrz, Pierwszy Dozorca, Drugi Dozorca. Godności te mogą piastować tylko Bracia w stopniu Mistrza.
Art. 53. Czcigodny Mistrz przewodniczy pracom Loży i Warsztatu, otwiera je i zamyka, tudzież czuwa nad zgodnością prac Loży z prawami Zakonu oraz nad spełnieniem przez urzędników ich obowiązków. Zarządzenia Czcigodnego w Loży są ostateczne.
Art. 54. Bracia Dozorcy Pierwszy i Drugi przewodniczą kolumnom Loży. Wespół z Czcigodnym stanowią trójkąt Świateł Loży, są najbliższymi pomocnikami i zastępcami Czcigodnego Mistrza.
Art. 55. Urzędnikami Loży są: Mówca, Sekretarz, Skarbnik, Ekspert, Godność Mówcy i Eksperta może piastować tylko Brat w stopniu Mistrza. Wolno jest Loży ustanawiać także innych Urzędników, powierzając im właściwe czynności jako to: Drugiego Eksperta, Mistrza Obrządków, Jałmużnika, Brata Strasznego, Archiwisty, Pieczętarza, Strażników Świątyni i innych.
Art. 56. Mówca jest stróżem prawa Loży. Baczy on nad przestrzeganiem przez Lożę Konstytucji, statutu i innych uchwał i zarządzeń, Lożę obowiązujących. Żadna uchwała Loży nie może być powzięta bez uprzedniego wysłuchania opinii Mówcy, który w każdej chwili glos zabrać może.
Art. 57. Ekspert jest stróżem Rytów, ceremoniału i starodawnych obyczajów Wolnomularstwa. Baczy na ich przestrzeganie przez Lożę; przewodniczy z urzędu Komisji Inwestygacyjnej.
Art. 58. Sekretarz prowadzi i przechowuje deski rysunkowe i całą korespondencję Loży oraz powiadamia Braci o posiedzeniach Lóż.
Art. 59. Skarbnik przechowuje fundusze Loży, czuwa nad regularnym ich wpływaniem i czyni wydatki w myśl uchwał Loży i pod kierunkiem Warsztatu.
Art. 60. Światła i Urzędnicy Loży tworzą jej Warsztat, który jest bezpośrednim kierownikiem prac Loży, a zarazem wykonawcą na jej terenie uchwał i zleceń Wielkiej Loży Narodowej i Wielkiego Warsztatu.
Art. 61. Warsztatowi przysługuje prawo decyzji o podnoszeniu płac, które dokonywane jest w drodze rytualnej przez Lożę.
Art. 62. Delegaci Loży, którymi mogą by tylko Bracia w stopniu Mistrza, są wraz z Czcigodnym Mistrzem przedstawicielami swej Loży na Zgromadzeniach Wielkiej Loży Narodowej Polski.
Art. 63. Loża wybiera delegatów na Zgromadzenie WLNP w proporcji jednego na 4 mistrzów. Delegatem nie może zostać mistrz, który w danej kadencji został wybrany na tę funkcję w innej Loży.
O dokonanym wyborze Loża ma obowiązek niezwłocznie powiadomić Wielki Warsztat . Wielki Warsztat może ustali inną proporcję, zależnie od liczebności WLNP, o czym należy Loże powiadomi przynajmniej na miesiąc przed terminem zebrania.
Część IV WIELKA LOŻA NARODOWA POLSKI
Art. 64. Wielka Loża Narodowa Polski jest ciałem:
a) jednoczącym życie wszystkich Lóż regularnych, pracujących na Wschodzie Polski,
b) stanowiącym o prawach Zakonu,
c) czuwającym nad zachowaniem tych praw oraz obyczajów wolnomularstwa.
Art. 65. Organami Wielkiej Loży Narodowej Polski są:
a) Zgromadzenie WLNP,
b) Wielki Mistrz,
c) Wielki Warsztat,
d) Trybunał Wolnomularski,
e) Wielkie Światła i Wielcy Urzędnicy.
Art. 66. Zgromadzenie WLNP jest najwyższym organem obediencji polskiej. W Zgromadzeniu WLNP uczestniczą z prawem głosu stanowiącego:
a) Wielki Mistrz,
b) Wielkie Światła i Wielcy Urzędnicy,
c) Czcigodni Lóż,
d) Delegaci Lóż,
e) Członkowie Komisji Rewizyjnej,
f) Byli Wielcy Mistrzowie WLNP.
W Zgromadzeniu WLNP mogą uczestniczy inni Bracia w stopniu Mistrza bez prawa głosu.
Art. 67. Zgromadzenie WLNP odbywa swe prace pod młotkiem Wielkiego Mistrza.
Art. 68. Do uprawnień i obowiązków Zgromadzenia WLNP które jest jedynym organem, stanowiącym prawa dla Wolnomularstwa Polskiego, należy w szczególności:
a) uchwalanie zmian i uzupełnień niniejszej Konstytucji,
b) stanowienie uchwał wiążących Wolnomularstwo Polskie w granicach niniejszej Konstytucji,
c) przystępowanie w imieniu Wolnomularstwa polskiego do Międzynarodowych Związków wolnomularskich oraz występowanie z tych Związków,
d) delegowanie przedstawicieli na międzynarodowe zjazdy wolnomularskie i udzielanie im nakazów i instrukcji,
e) powoływanie do życia Lóż nowych,
f) usypianie Lóż,
g) uchwalanie wysokości składek i opłat Braci, które mają być wnoszone do funduszów WLNP,
h) uchwalanie budżetu WLNP,
i) wybór Wielkiego Mistrza, Wielkich Świateł, Wielkich Urzędników, Sędziów w tym, w osobnym głosowaniu Przewodniczącego Trybunału oraz członków Komisji Rewizyjnej.
Uprawnienia przewidziane pod lit. d, e oraz g Zgromadzenie WLNP może przelewać na Wielki Warsztat.
Art. 69.
Pkt.1. Zgromadzenie WLNP odbywa się przynajmniej dwa razy w roku:
a) w grudniu, z okazji dnia świętojańskiego;
b) w czerwcu, z okazji dnia świętojańskiego;
Pkt. 2. Wielki Warsztat ma prawo do zwołania Nadzwyczajnego Zgromadzenia WLNP, w terminie nie krótszym niż sześć tygodni od daty powiadomienia o nim Braci.
Pkt. 3. Na żądanie przynajmniej 15 Mistrzów Wielki Warsztat winien jest zwołać Nadzwyczajne Zgromadzenie WLNP w ciągu sześciu tygodni od wniosku.
Art. 70. Zgromadzenie WLNP jest prawomocne w razie obecności przynajmniej połowy Braci uprawnionych do głosowania, przy czym winno być reprezentowanych przynajmniej dwie trzecie Lóż.
Art. 71. W razie niedojścia do skutku Zgromadzenia, Wielki Warsztat w najbliższym terminie zwołuje z tym samym porządkiem dziennym nowe Zgromadzenie.
Art. 72. Uroczyste Zgromadzenie WLNP, zamykające rok masoński jest zawsze prawomocne niezależnie od liczby zgromadzonych. Gdyby jednak ich liczba nie odpowiadała wymaganiom niniejszej Konstytucji, Zgromadzenie ograniczy się do wyboru, zaprzysiężenia i wprowadzenia Wielkiego Mistrza, Wielkich Świateł, Wielkich Urzędników i Sędziów.
Część V WIELKIE ŚWIATŁA I WIELCY URZĘDNICY
Art. 73. Wielkimi Światłami WLNP są: Wielki Mistrz, Wielcy Dozorcy.
Art. 74.
1. Wielkimi Urzędnikami WLNP są: Wielcy Namiestnicy, Wielki Mówca, Wielki Sekretarz, Wielki Skarbnik, Wielki Ekspert Pierwszy, Wielki Ekspert Drugi, Wielki Ekspert Straszny, Wielki Mistrz Obrządków, Wielki Architekt, Wielki Gospodarz, Wielki Archiwista, Wielki Bibliotekarz, Wielki Pieczętarz, Wielki Jałmużnik, Wielcy Strażnicy, Wewnętrzny i Zewnętrzny.
2. Wielkie Światła i Urzędy WLNP powinny być w zasadzie powierzane Byłym lub aktualnym Czcigodnym.
3. Nie wszystkie stanowiska Wielkich Urzędników muszą być obsadzane; zależy to od Zgromadzenia WLNP.
Art. 75. Wielki Mistrz jest obierany raz na trzy lata. Inne Wielkie Światła i Wielcy Urzędnicy piastują swój urząd w ciągu jednego roku. Wielki Mistrz przedkłada Zgromadzeniu WLNP swoje propozycje wyboru Wielkich Świateł i Urzędników. Prezes Trybunału i Sędziowie są obierani raz na trzy lata.
Art. 76.
Pkt. 1. Wielki Mistrz jest widomym przedstawicielem myśli i woli Wolnomularstwa polskiego. Przewodniczy zarówno Zgromadzeniu WLNP jak i Wielkiemu Warsztatowi, jest członkiem i przewodniczącym honorowym wszystkich Komisji przy Wielkim Warsztacie istniejących – z prawem głosu stanowiącego. Po zakończeniu kadencji, ustępującemu Wielkiemu Mistrzowi przysługuje dożywotnio prawo do tytułu „Były Wielki Mistrz”;
Pkt. 2. Wielki Mistrz między zgromadzeniami Wielkiego Warsztatu reprezentuje WLNP na zewnątrz, wydając stosowne dekrety i zarządzenia.
Art. 77. Wielcy Namiestnicy sprawują zastępczo czynności Wielkiego Mistrza, dzieląc z nim i między sobą prace kierownicze. Po zakończeniu kadencji, ustępującemu Wielkiemu Namiestnikowi przysługuje dożywotnio prawo do tytułu „Były Wielki Namiestnik”.
Art. 78. Ustępujący Wielcy Dozorcy i Wielcy Urzędnicy otrzymują dożywotnie tytuły „Byłych Wielkich Dozorców” i „Byłych Wielkich Urzędników”.
Art. 79. Wielcy Dozorcy sprawują nadzór nad pracami swych kolumn na Zgromadzeniu WLNP, a nadto mogą zastępować Wielkich Namiestników i współdziałać z nimi przy wydzielonej im części pracy.
Art. 80. Wielki Mówca jest najstarszym wśród Urzędników Wielkiego Warsztatu. Jest on obrońcą Ustawy Konstytucyjnej i uchwał Zgromadzenia WLNP w granicach tej Ustawy powziętych. Uchwały powzięte bez wysłuchania opinii Wielkiego Mówcy są nieważne z mocy prawa.
Art. 81. Gdyby Zgromadzenie WLNP dążyło do powzięcia uchwały niezgodnej w rozumieniu Wielkiego Mówcy z Konstytucją, – Wielki Mówca może zażądać odesłania sprawy do zaopiniowania przez Komisję Konstytucyjną. W tym wypadku Wielki Mistrz przerywa dyskusję.
Art. 82. Wielcy Eksperci baczą na przestrzeganie przez Loże starodawnych rytów Wolnomularstwa oraz kontrolują wstępowanie do Zakonu światowych akceptowanych przez Loże.
Art. 83. Wielki Sekretarz prowadzi deski rysunkowe prac Wielkiego Warsztatu oraz Zgromadzenia WLNP, układa sprawozdania z działalności Wielkiego Warsztatu, przygotowuje wszelkie akta, pisma, komunikaty i druki, wydawane w imieniu Wielkiego Warsztatu i WLNP, prowadzi obrazy Lóż.
Art. 84. Wielki Skarbnik przechowuje fundusze i zarządza nimi zgodnie z uchwałami Zgromadzenia WLNP i postanowieniami Wielkiego Warsztatu. Wielki Skarbnik sprawuje nadzór merytoryczny nad Skarbnikami Lóż i ma zawsze prawo wglądu w finanse Lóż.
Art. 85. Wielki Mistrz Obrządków baczy na przestrzeganie należytego ceremoniału na Zgromadzeniach WLNP i na wszelkich uroczystościach wolnomularskich.
Art. 86. Wielki Architekt zajmuje się zestawieniem i budową Sprawiedliwych i Doskonałych Lóż oraz prowadzi rejestry Braci pozostających poza ich Wschodami.
Art. 87. Wielki Bibliotekarz prowadzi księgozbiór WLNP, czuwa nad jego planowym rozszerzaniem i ułatwia Braciom korzystanie z niego.
Art. 88. Wielki Archiwista rejestruje i przechowuje w całkowitym bezpieczeństwie od ciekawości światowych wszelkie zakończone prace Wolnomularstwa Polskiego.
Art. 89. Wielki Pieczętarz przechowuje pieczęć WLNP.
Art. 90. Wielki Jałmużnik czuwa nad zasilaniem i użytkowaniem Worka Wdowy w myśl zarządzeń Wielkiego Mistrza.
Art. 91. Wielcy Strażnicy, Zewnętrzny i Wewnętrzny, czuwają u wrót Świątyni, chronią ją przed ciekawością światowych tudzież czuwają nad porządkiem podczas prac Zgromadzenia WLNP.
Część VI WIELKI WARSZTAT I KOMISJE
Art. 92. Wielki Warsztat, w którego skład wchodzą Wielkie Światła i Wielcy Urzędnicy, jest wykonawcą Konstytucji i uchwał Zgromadzenia WLNP, a więc jest rządem Wolnomularstwa Polskiego. Do jego kompetencji wchodzą wszystkie sprawy nie zastrzeżone dla innych organów WLNP.
Art. 93. Wielki Warsztat orzeka prawomocnie, jeżeli na posiedzeniu jest obecnych przynajmniej pięciu jego członków, w tej liczbie bądź Wielki Mistrz, bądź jeden z W.:W.: Namiestników.
Art. 94.
1. Komisje stałe są następujące:
a) Komisja Rytów,
b) Komisja Konstytucyjna,
c) Komisja Rewizyjna.
2. Komisję Rewizyjną w liczbie co najmniej 3 osób powołuje zawsze Zgromadzenie WLNP. Komisja ta przeprowadza co najmniej raz do roku kontrolę prac Wielkiego Warsztatu ze szczególnym uwzględnieniem działalności finansowo-majątkowej pod kątem jej celowości, rzetelności i gospodarności.
3. Inne komisje może powołać Zgromadzenie WLNP, Wielki Warsztat lub Wielki Mistrz.
Art. 95. Komisja Skarbu ma obowiązek, przynajmniej raz na kwartał dokonać kontroli wewnętrznej ksiąg i skarbu WLNP i o jej wyniku powiadomić Wielki Warsztat.
Art. 96. Szczegółowy zakres i porządek prac WLNP i wszystkich jej organów tudzież Komisji stałych, zgodnie z zasadami Konstytucji , określi regulamin, opracowany w razie potrzeby, przez Wielki Warsztat, a zatwierdzony przez Zgromadzenie WLNP.
Część VII SĄDOWNICTWO WOLNOMULARSKIE
Art. 97. Trybunał wolnomularski orzeka w sprawach przewinień Braci zarówno przeciwko moralności i dobrym obyczajom światowym, jak i przeciwko Konstytucji niniejszej, regulaminom, nakazom Władz Zakonnych, zasadom wolnomularskiej cnoty i braterskiego współżycia. Pod osąd Trybunału może podda sprawę każdy z Braci Mistrzów.
Art. 98. Mądrości Czcigodnego pozostawia się osąd drobnych uchybień i wykroczeń Braci.
Art. 99. Niedopuszczalne jest występowanie Wolnego Mularza przeciwko innemu Wolnemu Mularzowi w sprawach o charakterze osobistym na drogę karną przed sądy światowe. W wyjątkowych jedynie wypadkach przysługuje Wielkiemu Mistrzowi prawo udzielenia Bratu przyzwolenia na wniesienie światowego oskarżenia przeciwko innemu Bratu.
Art. 100. Niedopuszczalne jest występowanie Wolnego Mularza przeciwko innemu Wolnemu Mularzowi w sprawach cywilnych przed sądy światowe. W wyjątkowych przypadkach przysługuje Wielkiemu Mistrzowi prawo udzielenia Bratu przyzwolenia na wniesienie światowego pozwu przeciwko innemu Bratu.
Art. 101. Niedopuszczalne są pomiędzy Braćmi rozprawy orężne.
Art. 102. Wyrokowanie światowe nie jest dla wewnętrznego życia Zakonu stanowiące. Jednakże każdy z Braci, któremu los zdarzy ulec takiemu wyrokowaniu, winien być poddany Trybunałowi wolnomularskiemu. W szczególności tyczy się to Brata, który w całości lub częściowo zostanie pozbawiony praw cywilnych, obywatelskich lub rodzinnych lub jakimkolwiek sądem otrzyma wyrok, plamiący jego honor.
Art. 103. Wyrokowanie wolnomularskie nie uznaje kategorii i stopniowania przewinień. Wagę ich, nie tyle od przejawów zewnętrznych i od skutków przewinienia, ile od napięcia złej woli zależną, określi mądrość wolnomularska Trybunału.
Art. 104. Trybunał wolnomularski zna następujące wyroki:
1. uniewinnienie,
2. braterskie napomnienie,
3. braterska nagana,
4. złożenie z piastowanych urzędów,
5. pozbawienie prawa piastowania urzędów na okres od jednego roku do lat trzech,
6. uśpienie na okres od trzech miesięcy do jednego roku,
7. uśpienie bezterminowe,
8. usunięcie z Zakonu i wpisanie oskarżonego w poczet Braci dla zakonu zmarłych.
Kary wymienione w pp. 2 i 3 mogą być orzeczone łącznie z karami wymienionymi w pp. 4 i 5. Wyrok może zawierać także nakaz udzielenia pokrzywdzonemu Bratu zadośćuczynienia podług uznania Trybunału.
Art. 105. Trybunał ma prawo do ostatecznego rozpoznania sprawy Brata na rozprawie pod warunkiem, że będzie on pisemnie zawiadomiony o rozpoznaniu sprawy i jej przedmiocie, o terminie wybranym, i przy uwzględnieniu jego prawa do wypowiedzenia się. Domniemywa się, że zapoznał się on z zawiadomieniem, które będzie wysłane do niego listem poleconym lub pocztą elektroniczną na jego ostatni podany przezeń adres. Brat obwiniony może bronić się sam lub skorzystać z obrony innego Brata.
Art. 106. Obudzenie Brata uśpionego bezterminowo w wyniku orzeczenia Trybunału może nastąpi nie wcześniej niż po upływie jednego roku od chwili uśpienia i po wypełnieniu warunków wymaganych dla inicjacji. Brat obudzony z takiego uśpienia składa uroczyste przyrzeczenie poszanowania i przestrzegania praw Zakonu.
Art. 107. Brat, usunięty z Zakonu, nie może doń powrócić, chyba tylko w wypadku jeżeli rewizja wyroku da mu usprawiedliwienie.
Art. 108. Trybunał jest jedynym sądem wolnomularskim. Orzeka on na rozprawie w składzie trzech Braci Sędziów w stopniu Mistrza, wyznaczonych przez Przewodniczącego Trybunału z dziesięciu Sędziów.
Art. 109. W posiedzeniach Trybunału uczestniczy Wielki Mówca lub jego zastępca, który nie biorąc udziału ani w głosowaniu, ani w naradach sędziowskich, obowiązany jest przed naradą postawi swój wniosek w imieniu dobra i godności Zakonu. Orzeczenie Trybunału, zapadłe bez wysłuchania wniosku Wielkiego Mówcy, są nieważne. Opinie Wielkiego Mówcy nie wiążą Trybunału.
Art. 110. Czynność oskarżyciela w Trybunale spełnia Wielki Ekspert lub jego zastępca.
Art. 111. Od wyroków Trybunału wolnomularskiego dozwolone jest obwinionemu, pokrzywdzonemu, oskarżycielowi i Wielkiemu Mówcy odwołanie się do innego składy Trybunału wolnomularskiego. Odwołania mogą być wnoszone na piśmie w terminie dwóch tygodni od chwili doręczenia uzasadnionego wyroku.
Art. 112.
Pkt. 1. Trybunał orzeka także jako druga i ostatnia instancja, działając w innym składzie personalnym, wyznaczonym przez Przewodniczący Trybunału.
Pkt. 2. Trybunał działa jako pierwsza i ostatnia instancja w sprawach przeciwko Czcigodnym Lóż i członkom Wielkiego Warsztatu w składzie poszerzonym pięcioosobowym.
Pkt. 3. Na wniosek Wielkiego Mistrza oraz Wielkiego Mówcy Trybunał działa jako instancja nadzwyczajna w poszerzonym pięcioosobowym składzie w sprawach o rewizję nadzwyczajną lub wznowienie postępowania spraw prawomocnych. Wyłączone są osoby które wydawały zaskarżone orzeczenia.
Art. 113. Sądownictwo wolnomularskie jest jawne wewnątrz Zakonu. Wolno każdemu z Braci, sądownictwu braterskiemu poddanemu, bronić się bądź osobiście, bądź przez innego, przez siebie obranego Brata. Zarządzenie tajności postępowania w przypadkach zagrażających bytowi lub powadze Wolnomularstwa, dozwolone jest jedynie Przewodniczącemu Trybunału. W razach wyjątkowych Trybunał jest władny jednomyślną opinią powziąć decyzję o rozpoznaniu sprawy i wyrokowaniu trybem zaocznym, nawet bez zawiadomienia oskarżonego, jeśli jest to niemożliwe z uwagi na szczególne okoliczności (ukrywanie się, wyjazd zagranicę bez powiadomienia itp.), W tym przypadku wniosek o wznowienie postępowania może wnieść także i osądzony Brat.
Art. 114. Tryb postępowania w Trybunale w zakresie nakazów niniejszej Konstytucji, określa regulamin uchwalony przez Wielki Warsztat.
Część VIII MOC KONSTYTUCJI
Art. 115. Konstytucja niniejsza może ulec zmianom i uzupełnieniom jedynie uchwałą Zgromadzenia WLNP która uzyska przynajmniej trzy czwarte głosów uprawnionych do głosowania uczestników.
Tekst zawiera zmiany wprowadzone Uchwałami podjętymi przez Zgromadzenie Wielkiej Loży Narodowej Polski w dniu 14.12.2019 ery światowej.